Güzellik nedir? Kimlere güzel deriz? Güzele neden güzel deriz? Toplumsal güzellik algısına uyduğu için mi? Bizim güzel dediğimizi niçin başkası çirkin bulur? Toplumsal güzellik algısına uymadığı için mi? Yani bir insan aynı anda hem güzel hem çirkin olabilir mi? Evet olabilir.
Öncelikle belirtmeliyim ki “güzel” sıfatını cinsiyet ayırmadan kullanıyorum. Kimleri güzel bulduğumuza dair yapılan bilimsel araştırmalarda çoğunlukla altın orana yakın yüzleri beğendiğimize değinilir. Doğrudur. Nizami olan her şey ilk bakışta güzel görünür. Fakat bence güzellik bundan fazlasıdır. Mesela badem gözler, en çok kabul gören göz modelidir. İnsanlar bunun için estetik yaptırıyor. Güzel bakmadıktan sonra bir önemi var mı? İnanın bana yok. Yani güzellik; düzgün bir burun, kalın bir dudak değildir. Bunlar iki miligramlık dolguya bakar. Güzellik, değiştiremeyeceğimiz şeylerde saklıdır. Görünenin ötesindedir. İnsanların karakterlerinin, yaşanmışlıklarının, duygularının, düşüncelerinin, söylediklerinin yüzüne yansıdığını düşünürüm. Bakışlar öyle savunmasızdır ki içinizden geçen hiçbir şeyi saklamayı beceremezler. Zihninizden geçen düşünceler, kalbinizden geçen duygular, siz ne kadar inkar ederseniz edin apaçık gözlerinizde durur. Güzel düşünceler, güzel duygular... İyilik yani, iyi niyet. Yüzünüze gözlerinizden yansıyan güzelliği onlar yayacaktır.
Bu yüzden ağzı, burnu ne kadar düzgün olsa da boş bakan gözleri, ifadesiz yüzleri beğenemiyorum. Bir insan düşünün örneğin, yüzüne bakınca hiçbir şey sezilmesin. Hemen aklınıza biri gelmiştir belki de. Hırslı mı, gevşek mi, acılı mı, neşeli mi, dünya iyisi mi, fesat mı, masum mu, tehlikeli mi? Hiçbiri değil. Öyleyse o yüzün bir anlamı yok. Güzel ama anlamsız... Öyle bir yüz, mükemmel bir el yazısıyla yan yana dizilmiş harflere benzer. Uzaktan bakınca hayran kalırsın. Okumak için bir yaklaşırsın ki okunacak bir şey yok. “Bu muymuş?” diyerek oradan ayrılırsın.
Bunları çirkin bir insan olduğum için söylemiyorum. Çirkin denilen birini sevdiğim için de söylemiyorum. Tüm samimiyetimle söylüyorum. Ben insanların yüzüne baktığımda bir süre sonra gözlerini, dudaklarını değil de sözlerini, davranışlarını görmeye başlarım. Bana kalırsa çoğumuz için de durum böyle. İlk bakışta çok beğendiğim birinin tanıdıktan sonra gözümde çirkinleştiği çok oldu. Sorsalar güzel demeyeceğim insanları tanıdıktan sonra güzel bulduğum da oldu. Çünkü güzellik gözde değil bakışta, dudakta değil sözdedir. “Bir havası” vardır ya herkesin. Güzellik o havada asılıdır.
Kimi insanı zarafeti güzel gösterir, kimi insanı cesareti. Standartlara uygun bir yüze sahip olmakla göze “hoş” gelmek ayrı şeyler. Ve bence gözümüze hoş gelen şeyler, aslında gönlümüze hoş gelen şeylerdir. Farkında olmasak bile...
Comments